طراحی فرش اصفهان

فرش اصفهان

در دوران قاجار در طرح هاي سنتي ايران عناصر جديدي متاثر از نقاشي اروپايي وارد شد كه به آن نقاشي قاجاري مي گويند . اين نوع طرح با نام گل فرنگ و نقش قاجار نيز معروف بوده و جاي خاصي در طرح و نقشه فرش ايران يافت . از ويژگيهاي ديگر طراحي سنتي ايران استفاده از رنگهاي پخته لاكي ( روناسي ) ، آبي ، لاجوردي ، كرم ، نخودي ، سرمه اي و زرد چرك است . در نقوش قاجار استفاده از گلهاي درشت قرمز و صورتي و رنگ زرد به شدت رايج شد .

متداولترين نقوش سنتي ، لچك و ترنج است كه با تركيبات مختلفي از گل و اسليمي مورد استفاده قرار مي گيرد . از نقوش معروف اصفهان مي توان به نقش هاي لچك و ترنج ، اسليمي ، كچك و ترنج افشان ، شكارگاه ، طرح گنبد ، چوگان ، نقش گلدان ، درختي و گل و پرنده و بعضا منظره سازي ( با تاثير از ميناتور هاي ايراني ) اشاره كرد.

استفاده از نقوش قاجار و گل فرنگ با حفظ روح نقاشي ايراني در طرح هاي اصفهان جاي خاصي دارد. از خانواده فرش اصفهان فرش نائين است كه گاه در ظرافت و لطافت و استفاده هنرمندانه از رنگ به صد شاهكار مي رسد .

بافت محكم و در عين حال ظريف فرش نائين مديون تجربه و مهارت استادكاران و بافندگاني است كه دقت و ظرافت را از پدران خويش كه در بافت مهارت داشته اند به ارث برده اند . نقوش نائين با تغييرات جزئي در واقع همان نقوش اصفهان است . با اين تفاوت كه رنگ خاص فرش نائين به آن تقويت خاصي بخشيده است .

فرش ابریشم کرباسی[مرکز تولید و فروش فرش ابریشم قم و فرش اصفهان]

فرش اصفهان

باتوجه به پست های قبلی در مورد تاریخچه ی فرش  گفتیم که شاهان صفویه علاقه مند بودند به فرش و فرش بافی بسیار . کارگاه های فرش بافی دربار صفویه متصل به کاخ سلطنتی در جنوب عالی قاپو بین میدان شاه و چهل ستون، با استفاده از بهترین مواد اولیه همواره زیر نظر شخص شاه عباس کبیر به کار می‌پرداختند.

يكي از برجسته ترين و ممتازترين فرشهاي ايران، فرش اصفهان است  . فرش اين منطقه حجم كامل آن نوع نقوش و طرح هايي است كه به آن ها نقوش سنتي گفته مي شود كه ريشه در طراحي كهن و سنتي ايران دارد . با آنكه ريشه هاي اين نوع طراحي به نگاره هاي قبل از ظهور اسلام و دوران هخامنشي و ساساني بر مي گردد، ولي اوج شكوفايي و شكل گيري آن ها مربوط به زمان مكتب هرات ( دوران صفويه ) و به دست هنرمنداني نظير بهزاد و سلطان محمود و تعداد ديگري از نقاشان ايراني است . پايگاه شكل گيري و اين نقش آفريني بعد از هرات كه در آن دوران در حوزه فرهنگ ايران داشت به شمال غربي ايران و تبريز بوده است .

بي ترديد انتقال پايتخت در دوران صفويه و به تبع آن آوردن هنرمندان در بازار تبريز به قزوين باعث گرديد كه شالوده دوره اي پي ريزي گردد كه بعدها به نام مكتب اصفهان سرآمد تمامي   رشته هاي هنري ايران گردد .

تمركز ۸۵ ساله پايتخت در قزوين باعث شد تا مرحله رشد و تكامل نقوش سنتي ايران پس از هرات و تبريز ادامه يافته و شكوفايي خود را در اصفهان جشن بگيرد. در واقع رشته نقوش سنتي ولي سيماي قالي امروز اصفهان كه اغلب در زمره شاهكارهاي دوره صفوي به شمار مي رود . قبل از آنكه در هنر معماري ، كتاب آرايي ، تذهيب و ۰۰۰ مكتب اصفهان جستجو شوند، ‌بايد ريشه آن ها را در حيات سبز هرات و تبريز و قزوين جستجو كرد . اين نقوش به وسيله هنرمندان برجسته آن زمان براي فرش هايي بزرگ كه در كارگاه هاي سلطنتي اصفهان بافته مي شد مورد استفاده قرار گرفت. ‌به نحوي كه بقاياي آن به طور مكرر در قالي امروز اصفهان ( اما تا حدودي دگرگون شده ) مشاهده مي شود . ويژگي هاي عمده نقشه هاي اصفهان استفاده از اسليمي هايي منظم و گردان است . كه مشتقات فراوان و زيبايي با توجه به هنر و مهارت در اطراف آن ايجاد مي گردد. از انواع اسليمي ها مي توان اسليمي ياري ، اسليمي دهان اژدري اشاره كرد. همراه با اسليمي معمولاً گل هاي اناري است كه به علت كاربرد وسيع و متنوع آن ها در فرش هاي دوران شاه عباس به گل شاه عباسي نيز معروف است. از ضمائم اين طرح ها شاخ هايي حنايي ، غنچه ، سه غنچه ، درخت و برگ ، پرنده و حيوان است.

.

فرش ابریشم کرباسی[مرکز تولید و فروش فرش ابریشم قم و فرش اصفهان]